TAF vs TDF ต่างกันอย่างไร? เปรียบเทียบยา PrEP แบบเข้าใจง่าย

การใช้ยา PrEP ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อ HIV ที่มีประสิทธิภาพสูง แต่เมื่อเริ่มค้นหาข้อมูล หลายคนอาจสับสนระหว่างชื่อยาอย่าง TAF และ TDF ที่มักปรากฏอยู่ในสูตรยาต่าง ๆ เช่น Tenof EM, Truvada, หรือ Descovy

แม้ชื่อจะคล้ายกัน แต่ทั้งสองสูตรมีความแตกต่างกันในด้านโครงสร้างของยา การออกฤทธิ์ และผลต่อร่างกาย ซึ่งส่งผลต่อความเหมาะสมของการใช้งานในแต่ละบุคคล บทความนี้จะอธิบายความต่างระหว่าง TAF vs TDF แบบเข้าใจง่าย พร้อมแนวทางเลือกสูตรยา PrEP ที่เหมาะกับคุณมากที่สุด ภายใต้คำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ทำไมหลายคนถึงสงสัยว่า TAF vs TDF ต่างกันอย่างไร

หลายคนที่เริ่มศึกษาการใช้ยา PrEP มักพบชื่อยา TAF และ TDF ซึ่งดูคล้ายกันและมักใช้เพื่อป้องกันการติดเชื้อ HIV จึงทำให้เกิดความสับสน ทั้งสองชนิดอยู่ในกลุ่มยาเดียวกันคือ tenofovir-based drugs แต่ต่างกันที่รูปแบบของยา (prodrug) และผลต่อร่างกายบางประการ

สาเหตุที่คนมักเข้าใจผิดเพราะทั้ง TAF และ TDF มักถูกใช้ร่วมกับยา Emtricitabine (FTC) ในสูตรเดียวกัน เช่น Tenof EM, Truvada, หรือ Descovy ทำให้ดูเหมือนเป็นยาเดียวกัน ทั้งที่ในความเป็นจริง ทั้งสองมีข้อบ่งใช้และความเหมาะสมที่แตกต่างกันในแต่ละบุคคล

การเข้าใจความต่างของ TAF และ TDF จึงเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับผู้ที่กำลังพิจารณาเริ่มใช้ยา PrEP เพื่อให้เลือกสูตรที่เหมาะกับสุขภาพและความเสี่ยงของตนเองได้อย่างปลอดภัยมากที่สุด

สรุปสั้นใน 30 วินาที: TDF vs TAF ต่างกันอย่างไร

TDF และ TAF เป็นตัวยาในกลุ่มเดียวกันที่ใช้ในสูตรยา PrEP เพื่อป้องกันการติดเชื้อ HIV แต่ต่างกันที่ “รูปแบบของยา (prodrug)” ซึ่งมีผลต่อระดับยาในเลือด การทำงานของไต และความหนาแน่นของกระดูก

TDF (Tenofovir disoproxil fumarate) ใช้ในสูตรเช่น Tenof EM หรือ Truvada สามารถใช้ได้กับทุกเพศ รวมถึงผู้หญิง และเป็นสูตรเดียวที่สามารถใช้แบบ on-demand (2-1-1) สำหรับกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย

TAF (Tenofovir alafenamide) ใช้ในสูตรเช่น TAF EM หรือ Descovy เป็นรุ่นใหม่ที่ใช้ขนาดยาน้อยกว่าและมีแนวโน้มกระทบต่อไตและกระดูกน้อยกว่า แต่ยังไม่แนะนำให้ใช้กับผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด เพราะข้อมูลประสิทธิผลยังมีจำกัด

โดยสรุป ทั้งสองสูตรมีประสิทธิภาพในการป้องกัน HIV ใกล้เคียงกัน แต่การเลือกใช้ขึ้นอยู่กับสุขภาพไต พฤติกรรมทางเพศ และคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ยา PrEP คืออะไร และทำไมถึงมีหลายสูตร

ยา PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) เป็นยาที่ใช้เพื่อป้องกันการติดเชื้อ HIV สำหรับผู้ที่ยังไม่ติดเชื้อ โดยในปัจจุบันมีหลายสูตรให้เลือก ซึ่งทั้งหมดมีตัวยาหลักชื่อ “เทโนโฟเวียร์ (Tenofovir)” แต่ต่างกันที่รูปแบบของยาและปริมาณที่ร่างกายดูดซึมได้

ในประเทศไทย สูตรที่ใช้กันหลัก ๆ คือ TDF/FTC และ TAF/FTC ซึ่งมีประสิทธิภาพในการป้องกันเชื้อใกล้เคียงกัน แต่มีความแตกต่างในรายละเอียด เช่น ผลต่อการทำงานของไต มวลกระดูก และขอบเขตการใช้งานในแต่ละเพศ

การที่ยา PrEP มีหลายสูตร เป็นเพราะผู้ใช้แต่ละคนมีสภาพร่างกายและพฤติกรรมทางเพศต่างกัน การเลือกใช้ยาที่เหมาะสมจึงควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ เพื่อให้ได้ผลดีที่สุดและปลอดภัยต่อสุขภาพในระยะยาว

TDF/FTC คืออะไร (เช่น Tenof EM, Ricovir EM, Truvada)

TDF/FTC เป็นสูตรยามาตรฐานที่ใช้ในยา PrEP มานาน โดยมีตัวยาหลักคือ Tenofovir disoproxil fumarate (TDF) และ Emtricitabine (FTC) ซึ่งทำงานร่วมกันเพื่อยับยั้งไม่ให้เชื้อ HIV เพิ่มจำนวนในร่างกายเมื่อเกิดการสัมผัสเชื้อ

สูตรนี้ได้รับการรับรองให้ใช้สำหรับทุกเพศและทุกทางสัมผัส รวมถึงผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด และยังเป็นสูตรเดียวที่สามารถใช้แบบ on-demand หรือ 2-1-1 PrEP ในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายได้ ตามแนวทางจาก CDC และ WHO

ผลข้างเคียงที่อาจพบได้คือ ค่าการทำงานของไตลดลงเล็กน้อย หรือมวลกระดูกลด ซึ่งมักพบในบางรายและสามารถติดตามได้ด้วยการตรวจสุขภาพประจำ แพทย์มักแนะนำให้ตรวจเลือดและประเมินการทำงานของไตก่อนเริ่มใช้ยาและระหว่างการใช้ยาอย่างต่อเนื่อง

ตัวอย่างยาที่อยู่ในกลุ่ม TDF/FTC ได้แก่ Tenof EM, Ricovir EM และ Truvada ซึ่งเป็นสูตรที่มีจำหน่ายทั่วไปในประเทศไทยและใช้เป็นพื้นฐานของ PrEP ส่วนใหญ่ในปัจจุบัน

TAF/FTC คืออะไร (เช่น TAF EM, Descovy)

TAF/FTC เป็นสูตรยารุ่นใหม่ของยา PrEP ที่มีตัวยาหลักคือ Tenofovir alafenamide (TAF) และ Emtricitabine (FTC) พัฒนาเพื่อให้ร่างกายดูดซึมยาได้ดีขึ้น ใช้ขนาดยาน้อยลง และลดผลกระทบต่อไตและมวลกระดูกเมื่อเทียบกับสูตร TDF/FTC

TAF/FTC ใช้ในชื่อการค้า เช่น TAF EM และ Descovy โดยได้รับการอนุมัติให้ใช้ในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) และหญิงข้ามเพศเท่านั้น ขณะนี้ยังไม่แนะนำให้ใช้ในผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด เพราะข้อมูลประสิทธิผลในกลุ่มนี้ยังมีจำกัด

ผลข้างเคียงของสูตรนี้พบไม่บ่อย แต่มีแนวโน้มทำให้ระดับไขมันในเลือดและน้ำหนักเพิ่มขึ้นในบางราย จึงควรตรวจสุขภาพและประเมินความเหมาะสมก่อนเริ่มใช้ยา แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาว่าสูตรนี้เหมาะกับร่างกายและพฤติกรรมของผู้ใช้หรือไม่

TAF/FTC จึงเหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการลดผลกระทบต่อไตหรือกระดูก แต่ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ เนื่องจากยังมีข้อจำกัดด้านการใช้งานบางประการ

ตารางเปรียบเทียบ TAF vs TDF (เข้าใจใน 1 นาที)

ตารางนี้สรุปความแตกต่างหลักระหว่างสูตรยา TDF/FTC (เช่น Tenof EM, Ricovir EM, Truvada) และ TAF/FTC (เช่น TAF EM, Descovy)** **โดยอ้างอิงจากแนวทาง CDC, WHO และ FDA เพื่อให้เข้าใจง่ายในมุมผู้ใช้ PrEP

ผลลัพธ์และความเหมาะสมของการใช้ยาอาจแตกต่างกันในแต่ละบุคคล ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ PrEP

เลือกสูตร PrEP ไหนให้เหมาะกับคุณ

การเลือกใช้ยา PrEP ควรขึ้นอยู่กับสุขภาพโดยรวม พฤติกรรมทางเพศ และการประเมินของแพทย์ เพราะทั้ง TDF/FTC และ TAF/FTC ต่างมีข้อดีและข้อจำกัดเฉพาะตัว

หากคุณเป็น ผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชาย (MSM) หรือ หญิงข้ามเพศ — สามารถใช้ได้ทั้งสองสูตร โดยแพทย์อาจพิจารณา TAF/FTC หากมีความเสี่ยงต่อปัญหาไตหรือกระดูก

หากคุณเป็น ผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด หรือคู่รักชายหญิงทั่วไป สูตรที่เหมาะสมและผ่านการรับรองคือ TDF/FTC เพราะมีข้อมูลด้านประสิทธิผลครอบคลุมกลุ่มนี้แล้ว

ผู้ที่มี ภาวะไขมันในเลือดสูง น้ำหนักเกิน หรือโรคเมตาบอลิก ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเลือก TAF/FTC เนื่องจากอาจมีผลต่อระดับไขมันและน้ำหนักเพิ่มขึ้นในบางราย และหากคุณต้องการใช้แบบ สูตรเฉพาะกิจ (on-demand หรือ 2-1-1) เช่น ก่อนและหลังมีเพศสัมพันธ์ TDF/FTC เป็นสูตรเดียวที่ได้รับการยืนยันว่าปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในแนวทางสากล

ท้ายที่สุด การเลือกสูตร PrEP ที่เหมาะที่สุดควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ เพื่อให้ได้ผลการป้องกันสูงสุดและปลอดภัยต่อสุขภาพของคุณในระยะยาว

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ TAF vs TDF

Descovy (TAF/FTC) ใช้กับผู้หญิงได้ไหม

ปัจจุบัน Descovy ยังไม่ได้รับการอนุมัติให้ใช้สำหรับผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด เนื่องจากยังไม่มีข้อมูลเพียงพอด้านประสิทธิผลในกลุ่มนี้ จึงแนะนำใช้เฉพาะในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย และหญิงข้ามเพศเท่านั้น

TAF ปลอดภัยกว่า TDF จริงหรือไม่

ในงานวิจัยพบว่า TAF มีแนวโน้มกระทบต่อไตและกระดูกน้อยกว่า TDF แต่ในบางรายอาจมีระดับไขมันและน้ำหนักเพิ่มขึ้น จึงควรเลือกใช้ภายใต้การประเมินของแพทย์ตามสุขภาพรายบุคคล

สามารถใช้สูตร 2-1-1 (On-Demand PrEP) กับ TAF ได้ไหม

ยังไม่แนะนำให้ใช้สูตร 2-1-1 กับ TAF/FTC เพราะข้อมูลด้านความปลอดภัยและประสิทธิผลยังไม่เพียงพอ สูตรที่ผ่านการรับรองให้ใช้แบบนี้ได้คือ TDF/FTC เท่านั้น

ถ้ามีปัญหาเรื่องไต ควรเลือกสูตรไหน

ในผู้ที่มีภาวะไตเสื่อมเล็กน้อยหรือมีความเสี่ยงต่อไต แพทย์อาจพิจารณา TAF/FTC เนื่องจากมีผลต่อการทำงานของไตน้อยกว่า แต่ต้องอยู่ภายใต้การติดตามอย่างใกล้ชิด

ต้องตรวจอะไรบ้างก่อนเริ่มใช้ยา PrEP

ควรตรวจเลือดหาเชื้อ HIV ตรวจการทำงานของไต (eGFR) และตรวจไวรัสตับอักเสบบี (HBV) ก่อนเริ่มใช้ยา รวมถึงตรวจซ้ำทุก 3–6 เดือนตามคำแนะนำของแพทย์

คำแนะนำจากแพทย์

แม้ว่ายา TDF/FTC และ TAF/FTC จะมีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อ HIV ใกล้เคียงกัน แต่การเลือกใช้สูตรที่เหมาะสมควรอยู่ภายใต้การประเมินของแพทย์แต่ละราย เพราะสภาพร่างกายและพฤติกรรมของผู้ใช้แต่ละคนแตกต่างกัน

แพทย์มักพิจารณาปัจจัยสำคัญ เช่น การทำงานของไต ระดับไขมันในเลือด น้ำหนักตัว รวมถึงวิถีชีวิตและรูปแบบการมีเพศสัมพันธ์ เพื่อแนะนำสูตรยาที่ปลอดภัยและได้ผลที่สุดในระยะยาว

หากคุณมีปัญหาสุขภาพ เช่น ไตเสื่อมเล็กน้อย โรคกระดูก หรือใช้ยาประจำอื่น ๆ ควรแจ้งแพทย์ก่อนเริ่ม PrEP เพื่อให้สามารถวางแผนการติดตามและปรับสูตรยาได้อย่างเหมาะสม การตรวจเลือดและติดตามสุขภาพทุก 3–6 เดือนจะช่วยให้การใช้ยา PrEP มีประสิทธิภาพและปลอดภัยยิ่งขึ้น

แพทย์ของ Safe Clinic แนะนำให้ผู้ที่สนใจเริ่มใช้ยา PrEP เข้ารับการปรึกษาแบบส่วนตัว เพื่อเลือกสูตรที่เหมาะสมกับร่างกายและไลฟ์สไตล์ของตนเองมากที่สุด

บทสรุปและการปรึกษาแพทย์

ทั้ง TAF/FTC และ TDF/FTC เป็นสูตรยา PrEP ที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อ HIV สูง ความแตกต่างอยู่ที่โครงสร้างยา ผลต่อไต กระดูก และขอบเขตการใช้งานในแต่ละเพศ ซึ่งมีผลต่อความเหมาะสมของผู้ใช้แต่ละคน

สูตร TDF/FTC เหมาะกับผู้ที่ต้องการใช้แบบ on-demand (2-1-1) หรือผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ส่วน TAF/FTC มักแนะนำในผู้ที่มีความเสี่ยงต่อภาวะไตหรือกระดูก แต่ยังไม่ครอบคลุมทุกกลุ่มเพศ การเลือกสูตรใดจึงควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ เพื่อให้ปลอดภัยและได้ผลดีที่สุดในระยะยาว

หากคุณสนใจเริ่มใช้ยา PrEP แต่ยังไม่แน่ใจว่าสูตรใดเหมาะกับสุขภาพของคุณ แนะนำให้เข้ารับการปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่ Safe Clinic ซึ่งให้บริการตรวจเลือด ตรวจสุขภาพพื้นฐาน และให้คำแนะนำการใช้ยา PrEP อย่างรอบด้าน

คลินิกตั้งอยู่ในย่านสุขุมวิท เดินทางสะดวก ใกล้ BTS อโศก และ MRT สุขุมวิท ให้บริการทุกวันโดยทีมแพทย์เฉพาะทางด้านสุขภาพทางเพศ

โทร: 083-534-4555, 02-006-8887
LINE Official: @safeclinicbkk
จองคิวออนไลน์: safeclinic.youcanbook.me
เว็บไซต์: bangkoksafeclinic.com/th

การเริ่มใช้ยา PrEP อย่างถูกวิธีภายใต้การดูแลของแพทย์ จะช่วยให้คุณป้องกันการติดเชื้อ HIV ได้อย่างปลอดภัยและมั่นใจในระยะยาว ผลลัพธ์อาจแตกต่างกันในแต่ละบุคคล ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยา PrEP ทุกครั้ง

อ้างอิง

• Clinical Guidance for PrEP
• Descovy (FTC/TAF) Prescribing Information
• Truvada (FTC/TDF) Prescribing Information
• PrEP fact sheet / on-demand PrEP
• Prescribing PrEP: A Guide for Healthcare 
• University of Washington. National HIV Curriculum: PrEP Core Concepts.
• BHIVA Guidelines on the Use of HIV PrEP 2022 Update.

• Facebook
• Twitter
• Line